Yedek sprinklere ihtiyaç duyulmasının nedenleri ve yedek sprinkler listesinde yer alması gereken detaylar nelerdir?

Yedek sprinklerlerin varlığı ve doğru bir liste hazırlanması, yapı sahipleri, işletmeler, yangın güvenliği uzmanları, bakım personeli ve denetçilerin yapacağı çalışmalar açısından ihtiyaç duyduğu önemli bir gerekliliktir.

Sprinkler listesi, bina güvenliğinizi optimize etmek, denetimlerde zaman kaybını önlemek ve sistem arızalarının büyük problemlere dönüşmesini engellemek için kritik bir unsurdur. 

Tesislerde Karşılaşılan Zorluklar ve Çözüm Önerileri

Tesislerde yürütülen çalışmalar sırasında karşılaştığımız en büyük zorluklardan biri, gerekli bilgilerin ve dokümantasyonun eksik olmasıdır. İstenilen çalışmaları tamamlamak için ihtiyaç duyduğumuz bilgileri talep ettiğimizde, işletmeler sıklıkla bu bilgilere sahip olmadıklarını ve herhangi bir dokümanlarının bulunmadığını ifade etmektedir. Bu durumda, ilgili çalışmanın tamamlanabilmesi için sahada incelemeler yaparak eksik bilgileri elde etmeye çalışıyoruz. Ancak bu süreçte çeşitli zorluklarla karşılaşmaya devam ediyoruz.

Özellikle, yapıda kullanılan sprinkler başlıkları hakkında işletmenin genellikle hiçbir bilgiye sahip olmadığına şahit oluyoruz. Yedek sprinkler olup olmadığını sorduğumuzda ise genellikle mevcut olmadığını öğreniyoruz ve bu ihtiyacın o anda farkına varılıyor. Böyle durumlarda, çoğunlukla yüksek yerlerde bulunan sprinkler başlıklarını incelemek gerekiyor. Ancak işletmede bu yüksekliklere çıkabilecek uygun ekipman bulunmadığında, bu durum ciddi zaman kayıplarına yol açıyor.

Daha da önemlisi, yüksek yerlere ulaşıldığında, zamanla biriken toz ve yetersiz bakım nedeniyle sprinkler başlıkları üzerindeki yazılar okunamaz hale gelmiş olabiliyor. Bazı durumlarda ise uluslararası standartlara uygunluğu olmayan ürünlerle karşılaşıyoruz; zira sprinkler başlığı üzerinde hiçbir teknik bilgi ve onay bulunmuyor. (Bkz. Görsel 1)

   
Görsel 1 – Onay İşareti ve Künye Bilgisi Bulunmayan Sprinkler Başlığı

Bu tür sorunlar, tasarım ve uygulama aşamalarında kolaylıkla çözülebilecek nitelikte olup, genellikle bu aşamalarda gereken hassasiyetin gösterilmemesi nedeniyle oluşmaktadır. Oysa bu bilgiler, tesislerde ilerleyen dönemlerde yapılacak çalışmalar için kritik bir öneme sahiptir.

Bu yazının amacı, sektörümüzde faaliyet gösteren meslektaşlarımızın dikkatini bu konuya çekmek ve uygulanması basit olmasına rağmen genellikle ihmal edilen bu konuyla ilgili farkındalık yaratmaktır. Tasarımını yaptığınız ve uyguladığınız sistemlerin, yıllar sonra dahi incelendiğinde gerekli bilgileri sunabiliyor olması gerekmektedir. Bu bağlamda, bir kez daha vurgulamak isteriz ki bu durum, tasarım ve uygulama aşamalarında kolaylıkla çözülebilecek bir konudur.

Karşılaşılan zorlukların çözümüne katkı sağlamak amacıyla bu yazıyı hazırladık. Ayrıca, aynı amaca hizmet etmesi için hidrolik tasarım bilgi levhası ile ilgili bir yazı daha hazırlayacağız. Bu blog yazısının ardından söz konusu yazıyı tamamlayıp yayınlayacağız. Her iki teknik yazının birlikte değerlendirilmesinin yararlı olacağı kanaatindeyiz. 

Yedek sprinklerler ve bunlara ait listeler, bir sprinkler sisteminin tasarım parametreleri hakkında kritik detay bilgiler sunar. Bu bilgiler, sistemin verimli çalışmasını sağlamak ve gelecekte oluşabilecek değişiklik, mevcut durumu değerlendirmek ya da bakım ihtiyaçlarına yanıt verebilmek açısından son derece önemlidir. Zamanla ilk çizimlerin kaybolması, çizimlerde sprinkler başlıklarına ait teknik bilgilerin yer almaması, bakım gereksinimleri veya sistemde değişiklik yapılması durumunda bu bilgilerin bulunması genellikle sadece hidrolik tasarım bilgi levhası ve başlıklara ait bilgilere bağlıdır.

Uygulama sonrası tasarım çizimlerinin zamanla kaybolması, çizimlerde sprinkler başlıklarına ait teknik bilgilerin yer almaması veya yanlış bir yerde muhafaza edilmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Bir alışveriş merkezinde, kaybolan çizimlerin dijital kopyaları nedeniyle arşiv dolaplarında yapılan kapsamlı aramalara rağmen somut bir basılı dokümana ulaşılamadığına tanık olduk. Sprinklere ait teknik parametrelerin kalıcı bir kaydının tutulması, bakım ve sistem değişiklik süreçlerini kolaylaştırır ve bu süreçlerin maliyetini önemli ölçüde azaltır. Bu listeler, binanın kullanım amacının değişmesi veya su kaynağının debisinin azalması durumunda sistemin yangını kontrol etme kapasitesini değerlendirmek için hayati bilgiler sağlar.

Bir diğer durum ise, işletmelerin zaman içinde el değiştirebilmesidir. Sıklıkla, insanlar mevcut sprinkler sistemine sahip binalar satın alır ve bu yapıları yeniden kullanır ya da bina kullanım amacı ve içeriği zamanla değişir. Eğer yeni durum, binanın tehlike seviyesini artırıyorsa (örneğin, daha fazla yangın yüküne sahip içeriklerin depolanması), mevcut sprinkler sistemi yetersiz hale gelir ve revize edilmesi gerekir. Sprinkler listesi, bu değerlendirmeyi kolaylaştıran kritik bilgileri sağlar, özellikle de sistemin orijinal çizimlerinin kaybolması veya çizimlerde sprinkler başlıklarına ait teknik bilgilerin yer almaması durumunda.

Sprinkler yedek listeleri ve hidrolik tasarım bilgi levhası, uzmanların bir tasarımın yetersiz olup olmadığını hızla değerlendirmesine olanak tanır. Bu durum genellikle bir binanın kullanım amacı ve içeriklerinin değişip yeni bir tehlike seviyesine ihtiyaç duyduğu durumlarda ortaya çıkar; bu da mevcut sprinkler sisteminin bir yangını kontrol edemeyeceği anlamına gelebilir.

Yağmurlama (sprinkler) sistemleri genellikle on yıllar boyunca hizmet verir. Bu süre zarfında, orijinal tasarım çizimlerinin kaybolması veya kurulum yüklenicisinin faaliyetlerini sonlandırmış olması mümkündür. Basit bir liste, bu gibi durumlarda birçok hayati bilginin hızlı bir şekilde iletilmesini sağlar. Bir örnek olarak, büyük bir yangın sonrası bilirkişi olarak görev aldığımız bir çalışmada, raf arası sprinkler yerleşiminin yapılmaması nedeniyle meydana gelen ciddi bir yangında, hem tasarımcı hem de kurulum yüklenicisi kapanmış olduğundan ilgili taraflara ulaşılamamıştı. Bu tür olaylar, kalıcı ve doğru bir kayıt sisteminin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. 

Sprinkler sisteminizin (veya üzerinde çalıştığınız diğer sistemlerin), ihtiyaç duyulan alanlarda doğru hidrolik hesaplar neticesinde yeterli kapasiteye sahip olduğundan emin olunmalıdır. Herhangi bir belirsizlik durumunda, ihtiyaçları netleştirmek için bağımsız yangın danışmanlarından destek alabilirsiniz. Ayrıca, NFPA 13 standardının gerekliliklerine uygun şekilde kalıcı bir liste oluşturmayı ve yedek sprinkleri stoklarınızda bulundurmayı ihmal etmeyin.

Özetle bu yazıda, yedek sprinklere sahip olmanın önemini ve bu listeye eklenmesi gereken bilgileri adım adım inceleyeceğiz.

Bu Yazıda Neler Bulacaksınız?

• NFPA kurallarına uygun yedek sprinkler listesi gereklilikleri
• Yedek sprinklere ve listeye sahip olmanın faydaları
• Sprinkler listesi hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktalar
• Listeleri daha etkili hale getirmek için öneriler
• Yedek sprinkler ve dolap satın alım rehberi

Yedek Sprinklere Sahip Olmanın Amacı Nedir?

Yedek sprinklerin amacı oldukça basittir: arızalı ya da hasarlı sprinklerin hızlı bir şekilde değiştirilerek sistemin tekrar işler hale getirilmesini sağlamak. Bu sayede, sprinkler sistemlerinde meydana gelebilecek arıza veya hasarların bina operasyonlarını aksatması önlenir ve işletme süreçlerinin kesintisiz devam etmesi güvence altına alınır.

Ayrıca, yedek sprinklerin varlığı, ilerleyen dönemlerde mevcut durumu veya olası değişiklikleri değerlendiren denetçiler, tasarımcılar ve danışmanlar için de kritik bir öneme sahiptir. İçerdikleri bilgiler sayesinde, uzmanların değerlendirme ve müdahale süreçleri hem daha kolay hem de daha verimli hale gelmektedir. Bu yönüyle yedek sprinkler, yalnızca işletme operasyonlarının sürekliliği için değil, aynı zamanda uzun vadeli planlama ve bakım çalışmaları için de vazgeçilmez bir araçtır. 

Aşağıdaki durumlarda yedek sprinkler başlıklarının devreye alınması gereklidir:

• Sprinkler başlığı aktive olmuşsa,
• Fiziksel olarak hasar görmüşse,
• Termal cam balonu içindeki sıvının rengi değişmişse,
• Yanlışlıkla boyanmış ya da fiziksel deformasyona uğramışsa,

Bu uygulama, işletme kesintilerini minimize ederek küçük çaplı sorunlarla etkili bir şekilde başa çıkmanıza olanak tanır. Sprinkler başlıklarının hangi durumlarda değiştirilmesi gerektiği ve hangi durumlarda temizlenerek kullanılabileceği hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz: 

Sprinkler Sistemi Başlıklarını Değiştirmek Yerine Temizlenebileceği Durumlar

NFPA Kurallarına Uygun Yedek Sprinkler Listesi Nasıl Hazırlanır?

NFPA 13 ve NFPA 25 standartları, binalarda yedek sprinkler bulundurulmasını şart koşar. İşte temel gereklilikler:

• En az 6 adet yedek sprinkler: 300 sprinklerden az binalar için.
• 12 adet yedek sprinkler: 300 ile 1000 sprinklere sahip binalar için.
• 24 adet yedek sprinkler: 1000 sprinkten fazla sisteme sahip binalar için.

Liste Gereklilikleri (Bkz. Görsel 2):

• Sprinkler Kimlik Numarası (SIN)
• Türü (dik, sarkık, hızlı tepkili vb.)
• Sıcaklık Derecesi ve Kaplama Bilgisi (Çalışma sıcaklık aralığı ve yüzey kaplama detayları)
• Yedek Sprinkler Sayısı (NFPA standartlarına uygun sayıda)
• Listenin Düzenlenme Tarihi (Güncellik ve geçerlilik için önemli)

Görsel 2 – Onay İşareti ve Künye Bilgisi Bulunan Sprinkler Başlığı

Pro-Tip: Sprinkler başlıklarının ömrü, çevresel koşullara ve türüne bağlı olarak 10 ila 50 yıl arasında değişir. Hizmete giriş tarihlerini kaydetmek, ileride bakım ve yenileme işlemlerini kolaylaştıracaktır.

Daha Kullanışlı Bir Yedek Sprinkler Listesi Hazırlamak İçin Öneriler

1. Kaplama Detayları Ekleyin: Bazı sprinklerlerin kaplama türü, çevresel koşullara karşı dayanıklılık sağlar. Listede doğru kaplama bilgisinin belirtilmesi, yanlış siparişlerin önüne geçilmesine ve işletme süreçlerinin kesintisiz devam etmesine katkı sağlar.
2. Hizmet Tarihlerini Dahil Edin: Sistemdeki tüm sprinkler başlıklarının montaj tarihlerini ve toplam sayısını kaydetmek, gelecekteki bakım ve yenileme planlarının daha etkili bir şekilde yapılmasına yardımcı olur. Bu kayıtlar, bakım maliyetlerini optimize etmek için kritik bir öneme sahiptir.
3. Standartların Ötesine Geçin: NFPA standartlarında belirtilen asgari bilgiler faydalı olmakla birlikte, yedek parça sipariş süreçlerini kolaylaştırmak için listeye ek bilgiler ekleyebilirsiniz. Örneğin, üretici adı, garanti süresi veya sprinkler tipiyle ilgili daha detaylı açıklamalar, sistem yönetiminde büyük kolaylık sağlar.

Yedek Sprinkler ve Dolap Satın Alma Rehberi

Yedek sprinkler dolabı hazırlarken aşağıdaki unsurlara dikkat edilmelidir:

• Uyumluluk: Yedek sprinklerin, bina sisteminizde kullanılan sprinklerle birebir uyumlu modeller olması önemlidir. Farklı tipte veya standart dışı sprinklerin kullanımı, sistemin işlevselliğini olumsuz etkiler.
• Erişilebilirlik: Yedek sprinkler dolapları, kolay erişilebilir bir konumda yer almalıdır. Acil durumlarda veya bakım sırasında hızlı müdahale sağlamak için dikkat edilmelidir.
• Düzen: Listelerin ve yedeklerin organize edilmiş olması denetimlerde zaman kazandırır.

Sonuç ve İleriye Yönelik Adım

Sprinkler sistemleri ve yedek listeleme süreçleri, yalnızca yasal gerekliliklerin bir parçası değil, aynı zamanda bina güvenliğinin ve operasyonel sürekliliğin temel taşlarındandır. Sistemlerinizi yönetmelik ve standartlarına uygun hale getirerek, hem bugününüzü hem de geleceğinizi güvence altına alabilirsiniz.

Tesislerinizi daha güvenli, daha sürdürülebilir bir yapıya kavuşturmak için gerekli adımları atmanızı önermekteyiz. Uzman bir bakış açısıyla desteğe ihtiyaç duyduğunuz her an yanınızdayız. Sorularınız ve ihtiyaçlarınız için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin:

• Telefon: (0212) 693 93 03 
• E-posta: info@defyangin.com
• İletişim 

Birlikte çalışarak, daha güvenli bir gelecek inşa edebiliriz.